Zarzut 48 – Biblioteka Aleksandryjska
391 rok – W Aleksandrii Chrześcijanie spalili największą na świecie bibliotekę, w której przechowywano około 700 000 starożytnych zwojów. Zamknięto starożytne akademie, skończyło się nauczanie kogokolwiek poza murami kościołów.
- Jedyna pewna wiadomość o zniszczeniu Biblioteki Aleksandryjskiej pochodzi z przełomu 48 i 47 roku p.n.e. i związana jest z inwazją cezara na Egipt. Wówczas biblioteka miała rzeczywiście 700 000 zwojów – jednak w roku 391 mogła mieć co najwyżej 50 000 (co zresztą też jest jak na ówczesne czasy liczbą zawrotną)[1]Choć jeśli wierzyć Plutarchowi, Antoniusz ofiarował Kleopatrze 200 tys. woluminów z biblioteki w Pergamonie tytułem rekompensaty.
- W czasach nowożytnych mamy dwie relacje o zniszczeniu biblioteki – obie, sprzeczne ze sobą, są jednak niepewne (żeby nie powiedzieć legendarne).
-
- Pierwsza związana jest z relacją[2]Sokrates Scholastyk Historia Kościoła Sokratesa Scholastyka, który obarcza winą za zniszczenie świątyni Serapisa (tzw. Serapejonu) w której znajdowała się biblioteka patriarchę Teofila, wykonującego rozkaz cesarza Teodozjusza. Relacja ta nie wspomina jednak ani o samej bibliotece, ani o niszczeniu ksiąg (co w przypadku zniszczenia tak znakomitego zbioru byłoby dziwne). Być może rozwiązaniem zagadki jest wzmianka w tym samym dziele Sokratesa o złupieniu Serapejonu 30 lat wcześniej przez Artemiusza, który był dux Egiptu w latach 360–361.
-
- Druga wersja przypisuje zniszczenie Biblioteki wraz z księgami kalifowi Omarowi w roku 642. Ten islamski władca miał powiedzieć „Albo te księgi zawierają to samo co Koran, więc są niepotrzebne, albo coś innego, więc są szkodliwe”.
- Co do ustania nauczania czegokolwiek poza murami kościołów to jest to twierdzenie w sposób oczywisty nieprawdziwe – np. założona w 387 roku Akademia Platońska działała do roku 529
Niestety, skłonność do niszczenia dziedzictwa kulturowego nie pochodzącego z Islamu nie jest pozostała dla muzułmańskich fundamentalistów jedynie wspomnieniem dawnych wieków. Tylko w ostatnich miesiącach spalono setki rękopisów (niektóre z IX wieku) w Ahmed Baba Centre w Timbuktu. Ten wielojęzyczny zbiór obejmował matematykę, astronomię i wiele innych historycznych dzieł naukowych. Podobny los spotkał manuskrypty w Instytucie Kairskim.
Przypisy
