Zarzut 48 – Biblioteka Aleksandryjska

391 rok – W Aleksandrii Chrześcijanie spalili największą na świecie bibliotekę, w której przechowywano około 700 000 starożytnych zwojów. Zamknięto starożytne akademie, skończyło się nauczanie kogokolwiek poza murami kościołów.

  1. Jedyna pewna wiadomość o zniszczeniu Biblioteki Aleksandryjskiej pochodzi z przełomu 48 i 47 roku p.n.e. i związana jest z inwazją cezara na Egipt. Wówczas biblioteka miała rzeczywiście 700 000 zwojów – jednak w roku 391 mogła mieć co najwyżej 50 000 (co zresztą też jest jak na ówczesne czasy liczbą zawrotną)[1]Choć jeśli wierzyć Plutarchowi, Antoniusz ofiarował Kleopatrze 200 tys. woluminów z biblioteki w Pergamonie tytułem rekompensaty.
  1. W czasach nowożytnych mamy dwie relacje o zniszczeniu biblioteki – obie, sprzeczne ze sobą, są jednak niepewne (żeby nie powiedzieć legendarne).
    1. Pierwsza związana jest z relacją[2]Sokrates Scholastyk Historia Kościoła Sokratesa Scholastyka, który obarcza winą za zniszczenie świątyni Serapisa (tzw. Serapejonu) w której znajdowała się biblioteka patriarchę Teofila, wykonującego rozkaz cesarza Teodozjusza. Relacja ta nie wspomina jednak ani o samej bibliotece, ani o niszczeniu ksiąg (co w przypadku zniszczenia tak znakomitego zbioru byłoby dziwne). Być może rozwiązaniem zagadki jest wzmianka w tym samym dziele Sokratesa o złupieniu Serapejonu 30 lat wcześniej przez Artemiusza, który był dux Egiptu w latach 360–361.
    1. Druga wersja przypisuje zniszczenie Biblioteki wraz z księgami kalifowi Omarowi w roku 642. Ten islamski władca miał powiedzieć „Albo te księgi zawierają to samo co Koran, więc są niepotrzebne, albo coś innego, więc są szkodliwe”.
  1. Co do ustania nauczania czegokolwiek poza murami kościołów to jest to twierdzenie w sposób oczywisty nieprawdziwe – np. założona w 387 roku Akademia Platońska działała do roku 529

Niestety, skłonność do niszczenia dziedzictwa kulturowego nie pochodzącego z Islamu nie jest pozostała dla muzułmańskich fundamentalistów jedynie wspomnieniem dawnych wieków. Tylko w ostatnich miesiącach spalono setki rękopisów (niektóre z IX wieku) w Ahmed Baba Centre w Timbuktu. Ten wielojęzyczny zbiór obejmował matematykę, astronomię i wiele innych historycznych dzieł naukowych. Podobny los spotkał manuskrypty w Instytucie Kairskim.

Przypisy

Przypisy
1 Choć jeśli wierzyć Plutarchowi, Antoniusz ofiarował Kleopatrze 200 tys. woluminów z biblioteki w Pergamonie tytułem rekompensaty
2 Sokrates Scholastyk Historia Kościoła
Udostępnij: